De eerste stijl die we bekijken is actief oplossen. Hierbij denk je logisch na over een probleem, ga je na wat de verschillende mogelijkheden zijn om het op te lossen en maak je een bepaalde keuze. Als het een complex probleem betreft, deel je het op in stukken en pakt die één voor één aan. Vaak is deze strategie efficiënt, maar faalt ze wanneer het probleem niet is op te lossen. Dan wordt het vechten tegen de bierkaai.

Als iets me tegenzit …

• Grijp ik direct in en help het uit de wereld.
• Zie ik dat als een uitdaging.
• Ga ik ermee aan de slag door het probleem van alle kanten te bekijken.
• Houd ik m’n hoofd koel en los het op.
• Bedenk ik verschillende oplossingen.

Duid aan op de schaal in welke mate jij je herkent in het ‘actief oplossen’ van problemen.

0 = doe ik nooit op moeilijke momenten

10 = doe ik heel vaak op moeilijke momenten

Een andere manier van omgaan met moeilijkheden is verdoving of afleiding zoeken. In sommige situaties hebben we niet de ruimte om uitgebreid en heel bewust om te gaan met onze moeilijke emoties. Wat dan kan helpen, is even stoom aflaten, onszelf tijdelijk afleiden van het probleem en die lastige gevoelens. Soms zijn er misschien te veel verschillende problemen tegelijkertijd, of word je zo overspoeld door emoties dat je niet meer helder kunt denken. Het voelt alsof stilstaan bij je emotie je nog meer uit evenwicht zal brengen.

Wanneer je dit lang blijft doen, sla je op de vlucht voor het probleem. Je pakt het niet aan, maar zoekt troost.

Dat kan op een gezonde manier zijn (joggen, lezen, opruimen, met iemand afspreken, …) maar ook op een manier die (op langere termijn) schadelijk is voor je gezondheid (drinken, roken, druggebruik, je op je werk storten, …).

Dit lijkt op korte termijn op te luchten. Daarom kan het een moeilijk te doorbreken patroon worden. Wanneer we dit blijven doen, lossen we niets op. De emotie of moeilijke situatie wordt alsmaar groter en het kost telkens meer moeite om ze weg te duwen.

Als iets me tegenzit …

• Kijk ik series, scroll ik op mijn smartphone, … om er niet aan te denken.
• Verdrijf ik mijn zorgen tijdelijk door even weg te gaan.
• Doe ik dingen om de spanning niet meer te voelen (roken, drinken, medicatie of drugs gebruiken, mezelf pijn doen, te veel of te weinig eten, me heel hard op het werk storten, …).
• Zoek ik afleiding (joggen, lezen, opruimen, afspreken met iemand, …).
• Denk ik bewust aan andere dingen.

Duid aan op de schaal in welke mate jij je herkent in ‘afleiding zoeken’.

0 = doe ik nooit op moeilijke momenten

10 = doe ik heel vaak op moeilijke momenten

Merk je bij jezelf op dat je steeds vaker of te veel naar middelen grijpt wanneer je ergens mee zit? Test je (kennis over je) gebruik op Druglijn.be.

Of wil je graag stoppen met roken? Tabakstop.be helpt je op weg.

Wil je niet denken aan je financiële problemen, maar voel je dat ze telkens groter worden? Je hoeft je niet te schamen, het CAW en OCMW zijn er om je te ondersteunen. Voel je dat dit soort schadelijke afleidingsstrategieën een gewoonte zijn geworden die je nog moeilijk doorbroken krijgt? Dan kan erover praten met iemand een belangrijke eerste stap zijn.

Je doet alsof het probleem er niet is, je probeert het bewust uit de weg te gaan. Soms is dat niet erg, maar het is niet altijd efficiënt. Het kan, net zoals afleiding, op korte termijn helpen. Op lange termijn helpt het echter veel minder omdat je de oorzaak van het probleem of je gevoel niet aanpakt. Bij problemen waar je geen invloed op hebt, is het belangrijk om de situatie en je gevoelens daarbij ook te accepteren. Problemen of moeilijke gevoelens proberen weg te duwen, is als een blok ijs onder water proberen te houden: het blijft telkens terug naar boven keren.

Als iets me tegenzit …

• Probeer ik het bewust te vermijden.
• Negeer ik de gang van zaken, ik probeer er niet aan te denken.
• Vermijd ik mensen of situaties die me aan het probleem doen denken.
• Probeer ik me te onttrekken aan de situatie.
• Laat ik de boel de boel.

Duid aan op de schaal in welke mate jij je herkent in problemen vermijden.

0 = doe ik nooit op moeilijke momenten

10 = doe ik heel vaak op moeilijke momenten

Deze strategie houdt in dat je steun en troost zoekt bij anderen. Je vraagt hulp om het probleem samen op te lossen. In het algemeen werkt dit heel goed. Moeilijke dingen kunnen delen met anderen, versterkt ook vaak je relaties. Bovendien lucht het op om je zorgen uit te spreken, je voelt je er minder alleen door en krijgt misschien een nieuwe kijk op de situatie.

Een valkuil kan zijn dat je verwacht dat anderen je probleem oplossen, of dat je je eigen kracht en impact op de situatie onderschat.

Als iets me tegenzit …

• Vraag ik iemand om hulp of advies.
• Deel ik mijn gevoel en zoek steun bij anderen.
• Zoek ik troost en begrip.
• Laat ik merken dat ik ergens mee zit.
• Bespreek ik het met vrienden of familie.

Duid aan op de schaal in welke mate jij je herkent in ‘sociale steun zoeken’.

0 = doe ik nooit op moeilijke momenten

10 = doe ik heel vaak op moeilijke momenten

Bij een passieve reactie ben je wel bezig met het probleem, maar je voelt je machteloos. Je hebt het idee er niets aan te kunnen doen en onderneemt dan ook niets. Je vindt het moeilijk om de situatie te accepteren en blijft erover malen in je hoofd. Soms is dit niet erg, want sommige problemen lossen zich vanzelf op. Maar vaak voel je je er niet beter door, het probleem neemt wel veel ruimte in beslag in je hoofd.

Als iets me tegenzit …

• Ga ik piekeren over het verleden.
• Ga ik in bed liggen en kom tot niets.
• Laat ik me geheel in beslag nemen door problemen.
• Voel ik me als verlamd.
• Blijf ik over het probleem nadenken zonder er iets mee te doen.

Duid aan op de schaal in welke mate jij je herkent in het passief reageren bij problemen.

0 = doe ik nooit op moeilijke momenten

10 = doe ik heel vaak op moeilijke momenten

Moeilijke emoties durven toelaten en ze er laten zijn, is niet altijd aangenaam, maar wel nodig om ze te verwerken. Je vecht er niet tegen, maar geeft er juist aandacht aan, waardoor je er meer begrip voor krijgt en ze langzaamaan minder intens worden.

Soms accepteren we ons gevoel niet, maar reageren we het af op anderen. Je kijkt dan niet naar de oorzaak van de emotie en wat je hier zelf mee kunt doen, maar zoekt een uitlaatklep. Je uit de emotie naar iemand anders. Hiermee beschadigen we ons zelfbeeld en onze relaties met anderen, en die kunnen net helpen in het omgaan met moeilijkheden.

Als iets me tegenzit …

• Ben ik kwaad op mezelf en foeter mezelf uit.
• Doe ik iets dat bij mijn emotie past (passende muziek luisteren, mijn frustratie eraf lopen, op een boksbal slaan, een rustige dag nemen, …).
• Ben ik boos op de ander die dit heeft veroorzaakt.
• Zet ik mijn emotie om in iets creatiefs of positiefs (een schilderij maken, mijn gevoel neerschrijven, anderen helpen, … ).
• Laat ik mijn emotie er op een gepaste manier uit (wenen, diep zuchten, verwoorden hoe ik me voel, …).

Duid aan op de schaal in welke mate jij je je emoties tot uiting brengt bij moeilijke momenten.

0 = doe ik nooit op moeilijke momenten

10 = doe ik heel vaak op moeilijke momenten

Deze copingstrategie kan helpen om jezelf te kalmeren. Je stelt jezelf gerust en gooit niet nog eens olie op het vuur. Valkuil bij deze methode kan zijn dat je jezelf voor de gek houdt. Als het probleem echt om een oplossing vraagt, helpt het niet als jij tegen jezelf zegt: “Het komt goed”, zonder dat je het probleem aanpakt.

Als iets me tegenzit …

• Bedenk ik me dat er nog wel ergere dingen kunnen gebeuren.
• Zeg ik tegen mezelf dat het allemaal wel mee zal vallen.
• Blijf ik optimistisch.
• Ga ik ervan uit dat er betere tijden komen.
• Bedenk ik me dat anderen het ook wel eens moeilijk hebben.
• Zeg ik tegen mezelf dat na regen zonneschijn komt.
• Denk ik: het komt goed.

Herken je dit bij jezelf?

Duid aan op de schaal in welke mate jij geruststellende gedachten gebruikt op moeilijke momenten.

0 = doe ik nooit op moeilijke momenten

10 = doe ik heel vaak op moeilijke momenten