Hoe word je een optimist?

Pof. Dr. Jessie Dezutter doet aan de KU Leuven onderzoek naar het effect van een positieve levenshouding bij mensen op hoge leeftijd

Op welke manier maakt een positieve levenshouding je gelukkiger?

Dezutter: “Een positieve mindset in het leven betekent niet noodzakelijk dat je alles door een roze bril moet bekijken, maar het helpt wel om te aanvaarden wat fout loopt en de toekomst optimistisch tegemoet te gaan. Je ziet de zon achter de wolken.”

Kun je leren om positief te denken?

Dezutter: “Dat kan, maar het vraagt tijd, energie en ‘psychische arbeid’. De hersenen zijn flexibel genoeg. Je kunt bijvoorbeeld aan yoga doen, aan meditatie of mindfulness. Er is niet echt één mal die toepasbaar is op iedereen, want positief leren denken is een individueel proces. Er zijn verschillende technieken die kunnen helpen om meer positief te denken. Zo is er ook een techniek die je stimuleert om je ideale ‘zelf’ meer overeen te laten komen met je echte leven. Hiervoor moet je wel wat verbeelding hebben en durven loslaten. Het proces verloopt in vier stappen:

  1. Neem de tijd om rustig te worden. Visualiseer jezelf dan in de toekomst, in je ideale droomleven.
  2. Stel je voor dat je alles hebt bereikt waarvoor je zo hard werkt. Voel de trots.
  3. Dompel je onder in die positieve gevoelens, laat je erdoor opslorpen, word blij.
  4. Kom nu terug uit je verbeelding. Je zult een beter zicht hebben op wat je écht wilt bereiken. Vraag je af welke stappen je moet nemen om ernaar toe te werken. Hou eventueel een dagboek bij.

Hoe kunnen we negatieve gevoelens loslaten?

Dezutter: “Ademhalingsoefeningen hebben écht een bewezen positief effect op hoe we ons voelen. Je moet wel bereid zijn om er tijd en energie in te steken. Een andere factor die je kunt aanpakken, zijn wrokgevoelens die je voor iemand koestert. Als je hiermee aan de slag wil gaan, zou het een goed idee kunnen zijn om een vergevingsbrief te schrijven, want mensen die in staat zijn om te vergeven hebben minder last van negatieve gevoelens. Let wel, het is niet eenvoudig om iemand te vergeven. In bepaalde gevallen is het zelfs beter om dit samen met een therapeut te doen. Je gaat hiervoor moeten nadenken over een kwetsende gebeurtenis en daardoor ook echt opnieuw de pijn en verdriet dat je is aangedaan, toelaten en voelen. Vervolgens schrijf je op wat er nu precies zo pijnlijk was en dat je de ander wil vergeven. Daarna kun je stappen ondernemen om de negatieve gevoelens en gedachten meer en meer achter je te laten. Ik raad wel aan om zo’n brief niet op te sturen: vergeving is een innerlijk proces waar de ander eigenlijk niets mee te maken heeft. Als je de ander erbij betrekt, stap je in een verzoeningsproces en dat is niet altijd noodzakelijk om je beter te voelen.”

Waarom is vergeving zo belangrijk om positiever in het leven te staan?

Dezutter: “Wraakgevoelens en wrok zijn zoals gif. Je lichaam heeft er last van, want het vreet aan je. Het lichaam zal dan ook automatisch naar een manier zoeken om het kwijt te geraken. Wraak nemen lijkt op het eerste zicht heel bevredigend, maar dat is een zeer kortstondige oplossing die niet helpt. Een vergevingsproces is veel effectiever op lange termijn, maar het vraagt wel een grote inspanning.”

Hoe kan positiviteit je beschermen in het leven?

Dezutter: “Als je rondloopt met een positieve mindset, kun je de confrontatie met pijn en verdriet beter plaatsen. Het geeft je kracht om met de zwaarte van het leven om te gaan en niet te verdrinken in depressieve gevoelens. Let wel: positiviteit slaat niet louter op het ervaren van geluk en plezier, dat is een heel enge visie. Het leven hoeft geen aaneenschakeling te zijn van leuke momenten, zoals je soms ziet op sociale media. Je moet aanvaarden dat iedereen wel eens tegenslag heeft. Streef eerder naar een betekenisvol leven, waar pijn en verdriet ook onderdeel van zijn.”

Hoe ga je als optimist om met iemand die altijd negatief is?

Dezutter: “Toon deze persoon, vanuit jezelf, een andere interpretatie. Leg uit dat jij het anders ziet, dat het niet allemaal noodzakelijk zo negatief hoeft te zijn. Er is een grote kans dat die persoon wel openstaat voor een andere visie.”