Van een groot verdriet toch iets positiefs maken: het lukt zeker niet altijd, maar soms kunnen tegenslagen de start zijn van een mooi verhaal. Zoals bij Lander, die één van zijn beste vrienden aan zelfdoding verloor en nu de (levens)lessen die hij daaruit leerde, wil delen met anderen. “Dat is mijn doel, daar word ik gelukkig van. Want op die manier is de dood van Dennis niet voor niets geweest.”
Hij is gelukkig niet altijd even prominent aanwezig, maar de oranje bol – de moeilijke momenten die ons uit balans brengen - maakt wel onmiskenbaar deel uit van de geluksdriehoek. De ene keer is die bol al groter en zwaarder dan de andere. Als je bijvoorbeeld onverwacht afscheid moet nemen van een vriend, wordt alles wat je kent even helemaal door elkaar geschud. En dan zal het net iets langer duren om je evenwicht weer te hervinden, weet ook Lander Verbruggen (22) uit Bornem. Drie jaar geleden stapte één van zijn beste vrienden uit het leven. Dennis was amper negentien.
Gamen en alcohol
“Zijn dood was een enorme klap. Het telefoontje van zijn zus zal ik nooit meer vergeten”, vertelt Lander. “Die eerste weken waren erg moeilijk. Ik ben heel veel beginnen drinken om toch maar te vergeten wat Dennis had gedaan. Ik wist wel dat ik op die manier niet gezond bezig was, maar ik bleef mezelf afsluiten en ik bleef drinken om toch maar te kunnen slapen.”
“De eerste maanden bleef ik berichtjes naar Dennis sturen omdat het ongeloof over zijn dood zo groot was”
“Ik begon ook veel te gamen, allemaal spelletjes die ik samen met Dennis speelde. En dan had ik soms het gevoel dat hij er nog was en elk moment online kon komen. De eerste maanden bleef ik ook berichtjes naar hem sturen omdat het ongeloof over zijn dood zo groot was. Na een tijd besefte ik dat het zo niet verder kon en heb ik beroep gedaan op een psychologe om er beter mee te leren omgaan. Dat was een belangrijke stap omdat het me heeft geholpen om het verdriet niet alleen toe te laten, maar het ook een plaats te geven. Ik heb geprobeerd om het naar iets positiefs om te zetten.”
Op welke manier?
“Ik ben bij de Scouts en Gidsen Vlaanderen gestart met een ploeg zingeving, die inzet op mentaal welbevinden. Ik wil projecten opzetten om scoutsleden die het moeilijk hebben, die bezig zijn met rouw, te ondersteunen. Dat is mijn doel, daar word ik gelukkig van. Want op die manier is de dood van Dennis toch niet voor niets geweest. Om wat ik heb meegemaakt, kan ik gemakkelijker het gesprek aangaan en me beter inleven in de gevoelens van anderen. Door mijn verhaal te doen, wil ik graag dat mensen die hetzelfde meemaken, weten dat ze niet alleen zijn.”
“Door de zelfdoding van Dennis was ik opeens erg bang dat wanneer ik mensen dichtbij liet komen, ik hen óók zou verliezen”
Had jij dat gevoel misschien wel?
“Ja. Ik voelde me heel eenzaam. Niet omdat ik niemand rond me had, maar wel omdat er niemand was die mijn verdriet echt snapte. Ik heb die eerste weken ook zelf wel wat mensen weggeduwd: door de zelfdoding van Dennis, was ik opeens erg bang dat wanneer ik mensen dichtbij liet komen, ik hen óók zou verliezen. Nu weet ik dat dat niet de slimste keuze was, want je hebt net mensen rondom je nodig op zo’n moeilijke momenten.”
Wie heb jij rondom je?
“Mijn ouders zijn er altijd voor mij geweest. En mijn toenmalige kotgenoten. Sommigen studeerden psychologie, waardoor ze wel wat achtergrondkennis hadden. Ook mijn vriendin heeft me enorm ondersteund. De dood van Dennis heeft onze vriendengroep ook niet uiteengedreven. Integendeel, het heeft ons juist dichter bij elkaar gebracht. En soms doen we nog altijd of hij er nog is, bijvoorbeeld door ook voor hem een pintje aan de kant te zetten. Dat zijn kleine dingen, maar die helpen wel om het te aanvaarden.”
“Er zijn nog altijd momenten waarop ik het moeilijk heb. Dan denk ik terug aan hoe het ooit was en laat ik een traantje. Maar dat is oké”
Wat helpt je nog?
“Ik heb heel lang geprobeerd om mijn verdriet te ontwijken, maar ondertussen heb ik dankzij de Gilwellcursus van de scouts geleerd om het te accepteren. Dat is een zevendaagse vorming waarin je samen met tien onbekenden met jezelf en met je valkuilen wordt geconfronteerd. Door te stil te staan bij persoonlijke situaties kom je erachter wat eigenlijk je grootste probleem is. Zo ontdekte ik dat ik best wel vlot over Dennis’ dood kon praten en dat het dus misschien toch tijd was om het los te laten.”
Is dat ook gelukt?
“Ja, wat niet wegneemt dat er nog altijd momenten zijn waarop ik het moeilijk heb. Dan denk ik terug aan hoe het ooit was en dan laat ik een traantje. Maar dat is oké. Ik zou het erger vinden als ik Dennis zou vergeten. Ik heb zijn zelfdoding een plek gegeven, maar hij zal wel altijd een deel van mij zijn.”
Ben je veranderd door wat er is gebeurd?
“Ja. Ik was vroeger heel timide, heel gesloten. Ik durfde niet echt over gevoelens praten. Nu wel. Het heeft me een andere kijk op het leven gegeven: ik besef nu dat we hier maar heel kort zijn en dat we dus maar best kunnen proberen om vandaag gelukkig te zijn in plaats van altijd maar bezig te zijn met het verleden of met de toekomst. Ik onthoud ook graag een les die Dennis mij leerde: als er iets tegensteekt, hoeft je hele dag daarom niet tegen te steken.”
“Ik heb het gevoel dat ik iets aan het bereiken ben in mijn leven, dat ik aan iets groters aan het werken ben. Dat gevoel geeft me veel energie”
Besteed je nu meer aandacht aan zorgen voor jezelf?
“Ja, ik ben veel meer bezig met zelfreflectie en zelfontplooiing: wie ben ik? Wat wil ik? Hoe sta ik tegenover anderen? Ik voel me vandaag veel beter in mijn vel. Ik heb het gevoel dat ik iets aan het bereiken ben in mijn leven, dat ik aan iets groters aan het werken ben. Dat gevoel geeft me veel energie.”
Zelfdoding is nog altijd een taboe. Hoe reageren anderen op je verhaal?
“De meeste mensen reageren nogal gechoqueerd omdat ze het niet verwachten. Ik was immers altijd degene die grapjes maakt, ik liet nooit zien wat er vanbinnen speelde. Maar het is ontzettend belangrijk om mensen te hebben die écht luisteren. En om er zelf over te wíllen praten. Want dat wilde ik in het begin niet. Ik vertelde aan iedereen een ander stukje van het verhaal, zodat ik mijn hart toch eens kon luchten zonder dat iemand het hele verhaal kende. En door altijd kleine stukjes te vertellen, heb ik langzaam maar zeker geleerd er open over te zijn. Het belangrijkste is vertrouwen. Ik was altijd bang dat mensen misbruik zouden maken van mijn openheid en het ooit tegen mij zouden gebruiken. Maar daar heb ik me dankzij mijn vriendin over kunnen zetten. Het is belangrijk om te weten dat je rouw mag toelaten en dat je er niet alleen voor staat. Durf je openstellen.”
Tot slot, wat zou je met je engagement graag willen veranderen in de maatschappij?
“Ik zou van zelfdoding sowieso een minder groot taboe willen maken. Ik wil dat het onderwerp bespreekbaar wordt. En ik wil graag een inspiratiebron en aanspreekpunt zijn voor andere mensen in rouw. Luisteren en er voor iemand zijn is meestal al voldoende.”